W szponach hazardu.
Nie od dziś wiadomo, że gry wideo odpowiadają za znaczną część zła na świecie. Obiegowa opinia głosi, że nadmiar wirtualnej rozrywki może prowadzić do wszelkiej maści uzależnień, rozkładu więzi społecznych, a utrzymywanie kontaktów z osobami aktywnie grającymi zwiększa ryzyko wystąpienia alergii na ołów. Dlatego przed każdą rozgrywką zapoznaj się z treścią ulotki załączonej do opakowania bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.
Dla znudzonych powyższą retoryką ostatnie miesiące okazały się niezwykle łaskawe. Dzięki argumentom dostarczonym przez twórców Star Wars: Battlefront II dyskusja dotycząca szkodliwości gier wideo ponownie nabrała rumieńców. Chociaż ludzie z EA nie wymyślili koła na nowo, gdyż formuła pay to win była znana już wcześniej, to wydaje się, że dopiero zwiększenie wagi tego elementu w rozgrywce sieciowej doprowadziło do przekroczenia pewnej granicy.
Praktycznym rozwinięciem powyższej formuły są tzw. loot boxy, czyli nic innego jak dodatkowa zawartość gier, która kryje w sobie losowo generowane, cyfrowe przedmioty. Ta dodatkowa zawartość, nawet jeśli losowa, sama w sobie nie jest elementem wywołującym jakiekolwiek emocje. Natomiast okazuje się, że spore kontrowersje powstają po zastosowaniu powyższej formuły w odpłatnej formie. I nie chodzi jedynie o wewnętrzne przekonanie, iż przed lootowaniem należy przedrzeć się przez hordy przebrzydłych bestii, siekąc, robiąc i strzelając. Sęk w tym, że nabywanie cyfrowych przedmiotów o losowej charakterystyce za prawdziwe pieniądze niektórym kojarzy się z hazardem. Czy słusznie?
Odpowiedzi na powyższe pytanie postanowiłem szukać w przepisach prawa, które stanowi, że grami hazardowymi są gry losowe, zakłady wzajemne, gry w karty i gry na automatach.
Do gier na automatach ustawa zalicza (między innymi) gry na urządzeniach komputerowych toczące się o wygrane pieniężne lub rzeczowe, w których gra zawiera element losowości.
Zgodnie z ustawą za gry na automatach mogą również zostać uznane gry na urządzeniach komputerowych organizowane w celach komercyjnych, w których grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej, ale gra ma charakter losowy.
Z uwagi na problematyczny charakter własności wirtualnej w grach wideo i ograniczone ramy niniejszego wpisu skupię się na drugiej z ustawowych definicji.
W związku z powyższym, aby dana gra mogła zostać uznana za grę na automatach, a w konsekwencji za grę hazardową, powinna łącznie spełniać następujące wymagania:
- w procesie gry wykorzystywane są urządzenia elektroniczne, np. komputer, konsola;
- gra organizowana jest w celu komercyjnym;
- grający nie ma możliwości uzyskania wygranej pieniężnej lub rzeczowej;
- gra ma losowy charakter.
Pierwszy z wyżej wskazanych warunków nie wymaga komentarza – każdy wie, że komputer służy przede wszystkim do grania. Jako ciekawostkę można wskazać na zapobiegliwość ustawodawcy, który idąc z duchem czasu, postanowił, że gry odpowiadające zasadom gier na automatach prowadzone za pośrednictwem sieci Internet również należą do opisywanej kategorii.
Odnosząc się do mechaniki loot boxów, nie ulega wątpliwości, że została ona zastosowana w celach komercyjnych. Komercyjność celu należy interpretować jako nastawienie na zysk. Wydaje się, że opisywane funkcjonalności nie zostały zaprojektowane w celu maksymalizacji zadowolenia użytkownika czy zwiększenia immersji, co w efekcie tylko pośrednio może przełożyć się na zwiększenie korzyści finansowych twórcy.
Wydaje się również, że automatyczne uznanie cyfrowej zawartości skrzynek jako nagrody rzeczowej byłoby zbyt pochopnym posunięciem. W przypadku każdej produkcji należałoby dokonać analizy warunków jej użytkowania. W związku z powyższym, zakładając, że nabywana zawartość cyfrowa nie staje się własnością użytkownika, należy przyjąć, że nie stanowi ona również nagrody rzeczowej.
W celu określenia, czy dana gra ma charakter losowy, należy ustalić, czy umiejętności gracza (np. zręczność lub wiedza) mają znaczący wpływ na wynik rozgrywki. Wydaje się, że grze można przypisać losowy charakter w sytuacji, gdy powyższe elementy mają marginalne znaczenie dla przebiegu rozgrywki i jej wyniku. W piśmiennictwie wskazuje się również, że w przypadku gry o charakterze losowym jej dominującym elementem musi być właśnie losowość, czyli stan, w którym rezultat zależy od przypadku i jest nieprzewidywalny dla grającego[1].
Podsumowując – nie można wykluczyć interpretacji, zgodnie z którą umieszczenie w grze dodatkowej, odpłatnej i losowo generowanej zawartości będzie stanowiło o hazardowym charakterze całej produkcji. Wyżej przywołane przesłanki uznania za grę na automatach wcale nie odbiegają znacząco od rozwiązań zastosowanych w tytule wspomnianym u początku niniejszego tekstu. Dlatego przed wypuszczeniem produktu na rynek zapoznaj się z treścią niniejszego wpisu bądź skonsultuj się z prawnikiem lub innym specjalistą.
Niniejszy wpis ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady ani opinii prawnej.
[1] Babiarz S. (red.), Ustawa o grach hazardowych. Komentarz, WKP 2018.